De teksten die we zondag lezen ( Mt 5, 1-12; Jes 60, 1-11.17-22; Opb 7, 2-4.9-17 )
hebben allen een mengeling van werkelijkheid en visioen in zich. De tekst uit Openbaring is nog het meest puur visioen, niet aan een historische situatie vast te maken. De woorden van Jezus op de berg zijn gericht tot de geringen in deze wereld, en gaan over toekomstig (alleen toekomstig?) geluk. De woorden uit Jesaja horen enerzijds in een concrete historische situatie, namelijk het eind van het exiel in Babylon, maar anderzijds is de blijdschap over dit gebeuren zeer beperkt en probeert de profeet het verlangen in leven te houden naar wat er (nog) niet is. Hij doet dat niet met beschrijvende woorden, maar met poëzie. Ook de andere lezingen hebben poëtische elementen in zich. Misschien is poëzie wel de meest geschikte taalvorm, als we ons op het snijvlak van werkelijkheid en visioen bevinden. En daar bevinden we ons, denk ik, ook, omdat we deze zondag de namen noemen van degenen die wij hebben moeten afstaan aan de dood, en die we evenzeer in de hoede van God geborgen willen weten. Een harde werkelijkheid voor nabestaanden, en toch ook het verlangen, het vertrouwen, de hoop, op méér: aanwezigheid van de Eeuwige voor ons en degenen die hier niet meer zijn. Maar daar beschikken we niet over als historische kennis, daar kunnen we alleen naar verlangen en naar verwijzen. Vandaar de poëzie. Ik moet denken aan een woord van Augustinus (dat ik nu niet letterlijk paraat heb): aanvoelen dat er iets ontbreekt kunnen we alleen als we weet hebben van een geheel. Een verborgen weten dat God in ons hart heeft gelegd blijkbaar. En dat maakt dat we niet zonder verlangen en vertrouwen zullen kunnen leven.